MEDİNE’DEN YAHUDİLERİN TEMİZLİĞİ

YESRİB YAHUDİLERİNİN TEHCİR VE KATLİAMI

Mekke’de yerleşik Yahudi sayısı yok denecek kadar azdı. Müslümanlar karşılarında hep putperestleri bulurlardı. O nedenle Yahudilerle bir problem yaşanmadı. Dolayısıyla Mekki ayetlere de Yahudi karşıtı ifadeler yansımadı. Tersine İsrailoğullarının alemlere üstün kılındığı yazıldı.

Medine’ye hicretin ilk zamanlarında Müslüman muhacirler mazlum ve muhtaç bir topluluk görünümündeydi. Henüz silahlanmamışlar ve çete savaşına başlamamışlardı. O nedenle de İslam kayıtlarında geçen Medine anlaşmasına uymakta bir sakınca görmediler. Fakat kabile ve kervan baskınları başlayınca Müslümanlardan tedirgin oldular. Baht-i Nahle olayı ile Müslümanlar ilk kez Mekke müşriklerine saldırarak silahsız dört kişiden bir kişiyi öldürüp ikisini ise tutsak aldılar. Bu tutsağa karşılık olarak fidye istediler. Müslümanların bu davranışları Medineli Yahudilerin tepkisini çekti. Huzur içinde yaşadıkları Yesrib şehri artık çatışmaların, savaşların merkezi olmaktaydı.

Müslümanlar Medine’ye hicret ettiği zaman, halkın hemen hemen yarısı Yahudi idi.

Yesrib Yahudilerinin kökenleri hakkında kesin bir bilgi olmamasına rağmen, Arapça konuşmaları, çocuklarına ve kabilelerine Arap isimleri vermeleri putperestliği terk edip Musevi tevhid dinini seçen Araplar olduğunu gösteriyor. Buna karşın Araplaşmış Yahudiler olmaları olasılığı da mümkün olabilir.

Muhammed hazretleri tarafından oluşturulan Medine anayasasında dokuz Yahudi kabilesinden söz ediliyor.Fakat tarihçiler bunları üç grupta topluyor. Kaynuka oğulları, Beni Nadîr ve Kurayza oğulları.

Kaynuka; kuyumcu anlamına gelmektedir. Gerçekten de onlar İslâmiyet’in başlangıcında bu mesleği yapıyorlardı. Ayrıca umûmî ticaretle de meşgul oluyorlardı.

Müslümanların Yahudilere İslam tebliğine az bir kesimi katılmış ama büyük çoğunluğu kendi dinlerinde kalmıştı. Ayetlerdeki Tevrat’la olan uyuşmazlıklara itiraz ediyor, örneğin deve eti yemenin Tevrat’ta haram olduğunu söyleyerek Tevrat’a ters olan bir vahyin mümkün olamayacağını öne sürüp itiraz ediyorlardı.

Yahudiler üzerindeki baskılar yoğunlaşıyordu. Bedir Savaşının kazanılmasıyla birlikte Yahudilerin üzerine daha fazla gidilmeye başlandı. Bazı Yahudi şairlerine Muhammed’i hicvettikleri gerekçesiyle suikastler düzenlendi. Ebu Afak, Asma bint Mervan, Ka’b İbni El-Eşref, İbni Sunayna ve Ebu Rafi suikastle öldürüldüler.

BENİ KAYNUKA’NIN SÜRGÜNÜ

Muhammed’in Kaynuka oğulları’nın pazarına giderek onları topladığı ve şu şekilde hitabettiği yazılıdır:

“Ey Yahudi cemaati! Kureyşlilerin başına gelen felâketin sizin başınıza da gelmemesi için Allah’tan korkunuz ve İslâmiyeti kabul ediniz. Zira biliyorsunuz ki ben gönderilmiş bir peygamberim. Siz bunu kitabınızda buluyorsunuz ve sizi davet etmiştir.” Yahudiler ona şu cevabı vermişler: “Ya Muhammed! Sen ancak kendi kavmini tanıdın; askerlik ve savaş sanatını bilmeyen bir kavimle karşılaşman seni aldatmasın, tesâdüfen sen onları bozguna uğrattın. Vallahi şayet biz seninle savaşırsak, yiğit olduğumuzu anlarsın” (İbn İshak, Sîre, Neşr. M. Hamidullah, Konya 1401/1981, s.294; et-Taberi, Tarîhür-Rusül vel-Mülûk, Neşr. Degoeje, III, 1360).

Görüldüğü gibi artık Yahudiler tehdit altındaydı. Ama başlarına gelecek olanı hiç akıllarına getirmemişler, bu kadarını tahmin etmemişlerdi. Ve fitili ateşleyen bir olay meydana geldi. Kaynakların nakline göre  Müslümanların sabrını taşıran olay şöyle cereyan etmiştir:

Bir Arap kadını bazı şeyler satmak üzere Kaynuka oğulları pazarına giderek eşyasını satar sonra bir kuyumcu dükkanına oturur. Orada bulunan Yahudiler, kadından yüzünü açmasını isterler. O buna yanaşmayınca kuyumcu, kadının eteğini arkasından beline iliştirir, kadın ayağa kalkınca avret mahalli görülür, onlar da buna gülüşürler. Kadın feryad etmeye başlayınca Müslümanlardan biri kılıcını çekerek Yahudi kuyumcunun üzerine atılıp onu öldürür. Yahudiler de toplanıp Müslümanı şehid ederler. Şehid edilen müslümanın ailesi imdat ister. Bu durum Müslümanları çok öfkelendirir. (İbn Hişam, es-Sîretü’n-Nebeviyye, Nşr. M. es-Sekâ, İ. el-Ebyârî, A.Hafız Çelebi, Lübnan 1391/1971, III, 51)

Bu olay üzerine Muhammed, Kaynuka oğulları’nın kalesini kuşatır, 15 gün boyunca kale muhasara altında tutulur. Kaynuka Yahudileri ile ittifakı olan Abdullah b. Übeyy b. Selûl onların sözcülüğünü üstlenmiş ve önlerine düşmüştü. Yahudilerin Abdullah ile anlaşmaları olduğu gibi Hazrec oğullarından Ubâde İbn es Sâmit ile de ittifakları vardı. Ubâde, onların Muhammed’le olan antlaşmalarını bozduklarını duyunca peygambere gelerek Kaynuka oğulları ile olan ittifakını reddetti. Ve; “Ya Rasûlallah! Ben, Allah’ı, Resûlünü ve mü’minleri dost biliyorum; bu kâfirlerle ittifak yapmaktan ve onlarla dostluktan Allah’a ve Resûlüne sığınırım” dedi. (İbn İshak, a.g.e., 295)

Mâide Sûresindeki kıssa, Ubâde ve Abdullah b. Übeyy hakkında nazil oldu: “Ey İman edenler! Yahudilerle Hristiyanları dost edinmeyin. Onlar ancak birbirlerinin dostlarıdırlar. İçinizden kim onları dost edinirse o da onlardandır. Allah zalimleri doğru yola eriştirmez.” (el-Mâide, 5/51; İbn İshak, a.g.e., 295)

Ubâde, Kaynuka oğulları ile olan ittifakını, muhtemelen bu âyetin nüzûlünden sonra bozmuştur.

Onbeş günlük kuşatmadan sonra Kaynuka oğulları teslim oldular. Muhammed, erkeklerin ellerinin bağlanmasını emretti. Fakat Abdullah peygamber’e gelerek:

“Ey Muhammed! Müttefiklerime iyilik et” dedi. Resûlullah ağırdan alınca İbn Selûl tekrar; “İyilik et” dedi. Resûlullah (s.a.s) ondan yüz çevirdi. Bunun üzerine İbn Selûl, elini Hz. Peygamber’in zırhının yakasından içeri soktu. Resûlullah kızarak: “Yazıklar olsun sana! Bırak beni!” dedi. İbn Selûl: “Hayır vallahi dostlarıma iyilik etmedikçe seni bırakmam. Onlar, beni altından ve mal-mülkten mahrum ettiler sen ise bir sabah vakti onları biçiyorsun. Allah’a yemin ederim ki ben, bir takım musibetler gelmesinden korkuyorum” dedi. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s): “Onlar senindir” buyurdu ve “Çözünüz onları, Allah onlarla birlikte ona da lanet etsin” dedi. Serbest bırakılınca sürgün edilmelerini emir buyurdu. (İbn İshak, a.g.e. 295; Taberî, a.g.e. III, 1360 vd.)

Allah, Resûlüne ve Müslümanlara onların mallarını ganimet olarak ihsan etti. Onların arazileri yoktu, kuyumculukla uğraşıyorlardı. Resûlullah (s.a.s), onların birçok silahlarını ve kuyumculuk aletlerini aldı. Onları, tüm çoluk çocuklarıyla birlikte Medine’den çıkarmaya Ubâde İbn es-Sâmit memur edilmişti. O da, onları Dibâb’a kadar götürdü. (Taberî, a.g.e., III, 1362)

Kaynuka Yahudileri, Ubâde İbn es-Sâmit’e, “Ey Velid’in babası! Evs ve Hazrecle aramızda ittifak vardı. Biz senin müttefikin idik, sen bize ne diye böyle yaptın?” dediler. Ubâde İbn es-Sâmit de onlara: “Siz harb açtınız” dedi. Abdullah İbn Übeyy de; “Sen müttefiklerinden uzaklaştın da bundan eline ne geçti?” dedi. Ubâde; “Hubâb’ın babası! Kalbler değişti, İslâmiyet ahidleri yok etti” dedi. Kaynuka oğulları Vâdiül-Kura’ya gelip bir müddet kaldıktan sonra Azruat’a gidip orada yerleştiler. (ibnü’l-Esir, el-Kâmil, II, 66)

Müslümanlar bu olayı tesettürlerine uzanan elin cezası olarak nitelendirirler.

Kur’an’da kısas ayeti vardır ama o dahi uygulanmaz. Binlerce Yahudi yurtlarından barklarından edilir. Evleri, bahçeleri, arazileri Müslümanların eline geçer.

Haşr-2. O, kitap ehlinden inkâr edenleri ilk toplu sürgünde yurtlarından çıkarandır. Siz onların çıkacaklarını sanmamıştınız. Onlar da kalelerinin, kendilerini Allah’tan koruyacağını sanmışlardı. Ama Allah’ın emri onlara ummadıkları yerden geldi. O, yüreklerine korku düşürdü. Öyle ki, evlerini hem kendi elleriyle, hem de mü’minlerin elleriyle yıkıyorlardı. Ey basiret sahipleri, ibret alın.

BENİ NADİR SÜRGÜNÜ

Uhud Savaşı müslümanların bozguna uğramasıyla sonuçlanınca bunun faturası Medine’deki kabilelere kesildi.Bazı kabilelerin hareketlendiğini gören Muhammed, bunlar üzerine saldırıya geçti. Bu gelişmeler sırasında yanlışlıkla Beni Amr kabilesinden 2 kişi müslümanlar tarafından öldürüldü.

Yahudi kabilelerinden Beni Nadir, uzun süreden beri Beni Amir´in müttefiki idi.  Muhammed, öldürülen 2 kişinin kan diyetini  onlardan istemeye karar verdi. Ebu Bekir, Ömer ve diğer ileri gelen arkadaşlarıyla onlara gitti ve meseleyi açıkladı. Ya­hudiler onun isteğini yerine getireceklerini söylediler ve ondan yemek hazırlanıncaya kadar kalmasını rica ettiler. Muhammed, onların ricalarını kabul etti. O sırada, içlerinden   bir grup onlardan ayrıldı.   Bunun üzerine Muhammed şüphelendi ve ayağa kalktı ve bir tek kelime bile söylemeden topluluğu terketti.  Daha sonra da Cebrail’in kendisine suikast yapılacağı haberi verdiğini iddia ederek onlara Mesleme’yi gönderdi ve “Beni öldürmeyi amaçlayarak aramızdaki anlaşmayı bozdunuz.  Size Medine’yi terketmenîz için on gün veriyorum. On gün­den sonra hâlâ burada olanlarınızın başı kesilecek” dedirtti. Onlar: “Ey Mesleme´nin oğlu, bir Evs´linin bize böyle bir haber getirebileceğini ummazdık” dediler. îbn Mesleme: “Gönüller değişti” cevabını verdi.

Yahudiler “Biz evlerimizi ve mallarımızı bırakıp gitmeye­ceğiz.” dediler.  Bunun üzerine Muhammed saldırı kararı aldı ve kalelerini kuşattı.
Günler geçiyor ve Beni Nadir beklediği yardımlar İçin ümidini yitiriyordu. Beni Kurayza, Muhammed´le yaptığı anlaşmayı bozmak istememiş, Beni Gatafan sessiz kalmış, İbn Ubey de her zaman olduğu gibi bir şey yapa­mayacağını anlamıştı.

Haşr-14. Onlar müstahkem kaleler içinde veya duvarlar arkasında olmadan sizinle toplu halde savaşmazlar. Kendi aralarındaki çekişmeleri şiddetlidir. Sen onları toplu sanırsın. Halbuki kalpleri darmadağınıktır. Bu, onların akılları ermez bir topluluk olmalarındandır.

On güne yakın bir süre sonra müslümanların sur duvarla­rının yakınındaki hurma ağaçlarını kesmesiyle bu ümitsizliği ve çaresizliği daha fazla hissetmeye başladılar.  Onlar için hurma ağaçlarının özel bir konumu vardı, çünkü bu ağaçlar geçim kaynaklarının bü­yük bir bölümünü oluşturuyordu.

Hadis no: 4239- Resulullah (sav) Beni`n-Nadir hurmalığını kesti ve yaktı. Bu hurmalığa el Büveyre deniyordu. Büveyre hakkında Hassan İbnu Sabit (ra) şöyle demişti: “Büveyre`de tutuşan yangın, Beni Lüey reislerine ehemmiyetsiz geldi.” Ebu Süfyan İbnu`l-Haris İbni Abdilmuttalib ona şöyle cevap verdi: “Allah bu yapılanı (yangını) devam ettirsin. -Büveyre`nin etrafını da cehennem yaksın. Yangından hangimizin uzakta olduğunu bileceksin.- Mekke, Medine`den hangisinin zararda olduğunu göreceksin.” Müslim ziyade olarak Haşr suresindeki ayetin bu sebeple yazıldığını ekler:

Haşr-5. Hurma ağaçlarını kesmeniz de, dikili bırakmanız da Allah’ın izniyle idi ve yoldan çıkanları perişan etmek içindi.

20 günün sonunda çaresizlik içinde teslim olmaya karar verdiler.  Bütün evlerine, mallarına, topraklarına Muhammed tarafından el konularak sürgün edildiler. Beni Nadir’lilerin geride bıraktıkları mal, mülk ve arazilerden ganimet isteyenlere karşı ayetin gelmesi gecikmedi:

Haşr-6. Onların mallarından Allah’ın, savaşılmaksızın peygamberine kazandırdığı mallar için siz, at ya da deve koşturmuş değilsiniz. Fakat Allah, peygamberlerini, dilediği kimselerin üzerine salıp onlara üstün kılar. Allah’ın her şeye hakkıyla gücü yeter.

Beni Nadir’lilerin bir kısmı Hayber’e, bir kısmı ise Şam’a doğru yola düştüler. Böylece 2. büyük Yahudi kabilesi de Medine’den sürülmüş oldu.

Hadis no: 4241- Nadir ve Kureyza yahudileri Resulullah Aleyhissalatu vesselam ile savaştılar. O da Beni`n-Nadir`i sürdü. Kureyza`yı yerinde bıraktı. Kureyza`ya ihsanda dahi bulundu. Sonradan onlar da Resulullahla savaştılar. Aleyhissalatu vesselam da erkeklerini öldürdü, kadınlarını, mallarını, çocuklarını müslümanlar arasında taksim etti.

BENİ KUREYZA KATLİAMI

Hendek Savaşı biter bitmez Muhammed, savaş sırasında Beni kureyza Yahudilerinin putperestlere destek verdiğini ve Cebrail’in emir getirdiğini öne sürer.

“Ya Rasulallah silahınızı bıraktınız mı? Ama biz melekler topluluğu henüz silahlarımızı bırakmadık. Allah (cc) Sana, Kurayzaoğulları üzerine yürümeni emir buyuruyor.” Buhari, Meğâzi 30; İbni Kesir, el-Bidaye, 3/134

Müslümanlara ikindi namazını Beni Kureyza’da kılacaklarını bildirerek Kureyza seferini başlatır ve kalelerini kuşatırlar.

Resûl-i Ekrem Efendimiz, mücahidlerle Benî Kurayza Yahudilerinin kalelerinin dibine kadar vardı. Oradan Yahudi ileri gelenlerinin isimlerini birer birer zikrederek onlara şöyle seslendi:
“Ey Allah’ın gazabına uğrayarak maymuna çevrilmiş olanların kardeşleri! Allah sizi hor, hakîr kıldı mı ve belâsını, cezasını üzerinize indirdi mi? Demek siz bana kötü söz söylediniz öyle mi?”
Yahudi ileri gelenleri süt dökmüş kediye dönmüşlerdi:

“Yâ Ebâ’l-Kasım! Sen, sözünü bilmezlerden değilsin! Musâ’ya indirilmiş olan Tevrat’a yemin ederiz ki, biz sana hiçbir kötü laf sarfetmedik” diyerek söylediklerini inkâr ettiler. (Sîre, 3:245.)

Günler geçtikçe Yahudilerin direnme gücü azalır. Şartları görüşmek üzere Muhammed’e elçi gönderirler:

Nabbaş, “Yâ Muhammed!” dedi, “Benî Nadir Yahudilerinin teslim olmalarındaki gibi kanımızı dökme, mal ve silahlar senin olsun! Kadınlarımız ve çocuklarımızı alıp memleketinden çıkıp gidelim. Her cins silah hariç olmak üzere, her âile için bir devenin taşıyabileceği gerekli eşyayı götürmemize müsâade et!”
Peygamber Efendimiz, “Hayır, bu teklifi kabul edemem” buyurdu.
Nabbaş ikinci olarak şu teklifi yaptı:
“Öyle ise kanımızı bize bağışla. Sadece kadınlarımızı ve çocuklarımızı alıp gidelim. malları olduğu gibi bırakalım!”
Peygamber Efendimiz, “Hayır,” dedi, “kayıtsız, şartsız, benim hükmüme itaat edip teslim olmaktan başka hiçbir çareniz yoktur!”
Nabbaş, me’yus ve perişan bir halde, kavminin yanına döndü. Olup bitenleri olduğu gibi anlattı. (Sîre, 3:246)

Bu gelişme üzerine Yahudiler iyice tedirgin olurlar. Eskiden Musevi olup da müslümanlığa geçen Ubabe ile görüşmek isterler.

Benî Kurayza, Peygamberimiz’den, Evs kabîlesinden Ebû Lübabe’nin istişâre için yanlarına gönderilmesini istediler. Bunun üzerine Ebû Lübabe, gönderildi. Ebû Lübabe, Medîne yahûdîlerinden Müslüman olmuş servet sâhibi bir kimse idi. Peygamberimiz, kendisine kıymet verirdi. Peygamberimiz, Ebû Lübabe’yi gönderirken; “git onlara Allah ve Rasûlü için nasihat et.” buyurdu.

Ebû Lübabe, kale kapısından yanlarına vardı.

Kureyza yahûdîleri O’na; “Yâ Eba Lübabe! Sen ne dersin? Muhammed bize, “benim hükmüm ile kaleden dışarı çıkın!” dedi” dediler.
Ebû Lübabe de onlara nasihat etti. Fakat, bu arada bir eliyle sakalını bir eliyle de boğazını tutarak, “başınızı keser bilmiş olasınız” diye, harbetmelerine işâret etti. (Sîre, 3:247.)

Fakat Yahudilerin dayanacak güçleri kalmamıştı. Teslim olmak zorunda kaldılar. Ele geçirilen bu insanların elleri boyunlarına bağlanıyor ve onların akıbeti hakkında Muhammed, daha önce Yahudi olup da sonradan Müslüman olan Sad Bin Muaz’a yetki veriyor.   Sad’ın kararı aynen şudur:

“Ben, onlar hakkında buluğ çağına eren erkeklerin boyunlarının vurulmasına; malların Müslümanlar arasında taksim edilmesine, çocuklarla kadınların ise esir alınmasına hükmettim.”
Peygamber Efendimiz, Hz. Sa’d’ı bu hükmünden dolayı tebrik ve takdir ederek, “Sen, onlar hakkında, Allah Teâlâ’nın yedi kat gökler üzerinde verdiği hükmüne uygun hüküm verdin” buyurdu. (Sîre, 3:251; Tabakât, 3:426; Taberî, 3:56.)

İslami kaynaklara göre, (inanılır gibi değil ama) 400 ila 900 arasında bir sayıda Yahudi, eş ve çocuklarının gözü önünde kafaları kesilerek öldürülür.

Bunun sonucunda, Medine’nin pazar yerinde hendekler kazılmış, Kurayza’nın adamları gruplar halinde getirilmiş ve boyunları vurulmuştur. (Sîre, 684-700/II, 233-54.)

“Ayşe (Hz.) nin aktardığına göre, bu kesim işi sabahtan akşama kadar sürmüş. Erkekler idam edilirken, Yahudi kadınlar ve çocuklar da buna feryat edip saçlarını başlarını yolmuşlar.” (Vakıdi, Meğazi, 2/512-517)

Muhammed, Yahudileri teslim aldıktan sonra bir yerde toplayıp kendilerine, “Ey domuz ve maymun kardeşleri! Yediniz mi! İşte haliniz; görün bakalım” diyerek hakaret ediyor. Onlar da buna karşı, “Ey Muhammed, biz senden bunu beklemezdik, neden böyle haksızlık yapıyorsun?” şeklinde yanıt veriyorlardı (Bu kısım pek çok İslami Kaynakta yer alır örnek olarak, Taberi, Ahzap Tefsiri, ayet 26-27)

Muhammed, bu Yahudilerin karıları ve kızlarından 16 tanesini özel olarak ayırıyor ve bunlardan Reyhane’yi kendine seçip geriye kalan 15 tanesini de diğer önemli dostlarına dağıtıyor. (Bu önemli dostların kim olduğu neden belli değil?) Bir Yahudi:

“Artık her şeyimize el koydunuz, hiç olmazsa gözlerimizin önünde namusumuza el uzatmayın” diyor. Fakat, Muhammed bunu dinlemiyor. (Vakıdi, Meğazi, 2/250)

Muhammed, ihtiyaç fazlası kadın ve erkek çocukların bir bölümünü, Sad bin Zeyd’e teslim edip onları satmak için Necd bölgesine, bir kısmını da şam tarafına gönderiyor. Müslümanlardan Muhammed bin Mesleme:

“Beni Kureyza Savaşı’nda kadınlar bölüşülürken bana üç tane düştü; hepsini de sattım” diyor.(Diyarbekir Tarihi Hamis,1/499 ve Vakıdi age 2/523-25)

Bu katliamdan sonra Medine’de Yahudi kalmıyor. Şehir tamamen müslüman oluyor. Ama müslümanların Yahudi düşmanlığı bitmiyor:

Ebû Hüreyre (ra) bildirmiştir: “Resûl-i Ekrem Efendimiz Aleyhissalâtu Vesselâm şöyle buyurdu: ‘Müslümanlarla Yahudiler harb etmedikçe kıyâmet kopmayacaktır. O harpte Müslümanlar (gâlip gelerek) Yahudileri öldürecekler. Öyle ki, Yahudi, taşın ve ağacın arkasına saklanacak da, taş veya ağaç; ‘Ey Müslüman, Ey Allah’ın kulu, şu arkamdaki Yahudi’dir, gel de onu öldür!’ diye haber verecektir. Sadece Garkad ağacı müstesna, çünkü o, Yahudilerin ağaçlarındandır.”(Müslim, Fiten, 82)